Baharın müjdecisi sayılan dağ lalesı ( anemone ), bazı türleri yurdumuzda yetişen güzel bir kır çiçeği cinsidir. Manisa lalesi de denir.
Dağ laleleri, düğünçiçeğigiller ( ranunculaceae ) familyasının 'anemone' cinsindendirler. Gerçek lale ( tulipa ) türü değildir Hakiki manisa lalesi ( Tulipa orphanidea ) zambakgiller ( liliaceae ) familyasının 'tulipa' cinsindendir, kırmızı çiçekli bir bitkidir. Sanılan gibi endemik değildir.
Dağ lalelerinin ( anemone ), dünya üzerinde 60'dan fazla türü bulunmaktadır. Yurdumuzda altı türü yetişmektedir. Çok yıllık, yumrulu ya da rizom köklüdürler. Bazıları süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir.
Dağ laleleri ( anemone ), güneşli ya da yarı gölge yerleri ve organik madde bakımından zengin, geçirimli, nemli toprakları tercih eder. Yumru ve tohumla ürer.
Mitolojide de adı geçer. Bir efsaneye göre aşk ve güzellik tanrıcası Afrodit'in, yaralı sevgilisinin kanlarının aktığı yerde bitmiş ve buradan dünya ya yayılmıştır.
Ülkemizde yetişen dağ lalesi türleri ( anemone ) şunlardır:
- Taçlı dağlalesi, Manisalalesi ( Anemone coronaria ): Bir adı da 'rüzgar çiçeği' dir. Kırmızı, mor, beyaz, pembe renkli çiçek açan çok sayıda çeşidi vardır. Yaprakları ince ve çok parçalıdır. Ege bölgesinde ( İzmir, Manisa, Aydın ) daha çok çok yaygındır.
 |
| Taçlı dağ laleleri / Manisalalesi ( Anemone coronaria ) |
 |
Anemon yaprakları: Anemone coronaria solda,
Anemone hortensis sağda |
- Gülale, Geniş yapraklı anemon ( Anemone hortensis ya da A. pavonina ): Çiçekleri taçlı dağ lalesine çok benzer, ancak yaprakları daha geniş, kalın ve üç parçalıdır.
 |
Gülale (Anemone hortensis)
|
- Nergis çiçekli anemon ( Anemone narcissiflora ): Nergis çiçeğini andıran beyaz renkli çiçekleri vardır. Dağhoruzcuğu, mayısçiçeği de denir.
 |
| Nergis çiçekli anemon ( Anemone narcissiflora ) |
- Yoğurt çiçeği, Dağlalesi ( Anemone blanda ): Ayrıca, Arpalık ( Niğde ), Nezle otu ( Iğdır ) da denir.
 |
| Yoğurt çiçeği de denilen anemone blanda |
Ak dağlalesi ( Anemone nemorosa ) ve numançiçeği ( Anemone ranunculoides ), yurdumuzda yetişen diğer anemone türleridir.
Doğal dengenin gittikçe bozulması diğer kır çiçekleri gibi, yurdumuzda yetişen anemone türlerini de tehdit etmektedir. Bu nedenle, ülkemizde yetişen yabani bitki ve hayvan türleri yok olmadan, doğaya sahip çıkarak onu korumalıyız. Bunu sadece devletten beklememeliyiz. Doğayı koruyarak aslında kendimizi ve çoçuklarımızı koruduğumuzu unutmamalıyız. Çoçuklarımızın doğayı tanıyıp sevmesini sağlıyalım. Doğayı korumak çiçekleri sevmekle başlar.
Not:
Çoğu kaynaklarda Dağ lalesi ile 'manisa lalesi' eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Halbuki, esas manisa lalesi ( Tulipa orphanidea ), zambakgiller familyasındandır, kadeh şeklinde kırmızı çiçek açar, soğanlıdır. Spil dağı'nda ( Manisa ) yetişir, koruma altındadır.
