24 Mart 2013

SABIR OTU / AGAVE

Sabır otu / Sabırlık / Agave  ( Agave americana )
( Fotoğraf için, Sadet Uslu hanıma  teşekkür ederim. )

Bugün sizlere yurdumuzda sabır otu, sabırlık ve yüzyıl bitkisi  gibi adlarla  tanınan 'agave americana' dan  ( kısaca  agave deniyor   )  söz etmek istiyorum.   Benim bu bitkiye tanışmam  5 yıl önce oldu, kaktüs türü olduğunu sanıyordum. 
Gelin çoğumuzun kaktüs sandığı ve yurdumuzda  doğal olarak da yetişmeye başlıyan, bu ilginç bitkiyi tanımaya çalışalım.
.
Anavatanı Meksika olan Agave bir çöl bitkisidir. Sıcak iklimlerde yetişmektedir.  Gövdesi  ve dalları yoktur, rozet halindedir.  En ilginç özelliği ise, çiçek açtıktan sonra ölmesidir. Benim agave  henüz çiçek  açmadı. Bu bitki en erken 10 - 20 yılda  çiçek açıyormuş. Bu nedenle agave'ye yurdumuzda,  'sabır otu', 'yüzyıl bitkisi' gibi adlar  verilmiştir  ( Yüzyıl  biraz abartılmış.).

Agave  çiçeği
( Fotoğraf için, Sadet Uslu hanıma çok teşekkür ederim. )

Agave çiçek açacağı zaman, daha doğrusu öleceği zaman 7 - 8 m. uzunluğunda bir sap ( çiçek sapı ) oluşturmaktadır.   Bu sırada bitki bütün enerjisini harcadığı  için, daha sonra  kurumaktadır. Ancak bitki yine de yok olmamaktadır, kökünden çıkan çok sayıdaki  yavrularla ( piç )  neslini sürdürür.

Agave  kuşkonmazgiller ( Asparagaceae )  familyasına mensup olup sukulent bir bitkidir ( Eski familyası  nergisgiller / amaryllidaceae dir. ).  Çok fazla türü bulunmaktadır.

Agave meyvesi 

Sabır otu ( agave ) ile  sarısabır  ( Aloe vera ), ayni  familyadan olmamalarına karşı  birbiriyle   karıştırılır.  

Agave americana bitkisi 
Meksika çöllerinin doğal bitki örtüsünü oluşturan  agave, UNESCO tarafından dünya mirası sayılarak koruma altına alınıştır.
Meksika'nın ünlü içkisi olan 'Tekila', mavi agave ( Agave tequilana ) dan elde edinmektedir.  Bazı agave türleri ise sabun, gıda, dokumacılık ve tatlandırıcı şurup yapımında kullanılmaktadır.

Alacalı agave americana ( Agave americana 'marginata' )

Mavi ve alacalı agave americana
 
Ağaç görünümündeki agave amerikana bitkisinin çiçeği
(  Fotoğraf için  Sonad Pelit Beye teşekkür ederim.)

Agave  kolay ürüyen, bakım istemeyen bir bitkidir. Dibinden çıkan yavrulardan kendi kendine çoğalmaktadır. Agave dikilirken yerinin dikkatli  seçilmesi gerekir, zira yapraklarının ucunda bulunan dikenleri çok tehlikeli olabilmektedir.

Agave  yurdumuzun Akdeniz iklimi görülen kıyı kısımlarında doğal olaraktan ( naturalize ) yetişmektedir. Ayrıca, park ve bahçelerde  süs bitkisi olarak da  dikilmektedir.  Tropikal, yarı tropikal iklimleri ve  güneşli  yerleri sever, kuraklığa dayanıklıdır.  Geçirimli, kumlu topraklarda yetişir, Eksi 10 derecenin altında yaşamaz. Tohumla ve ayırma ile üretilir.

Agave americana, Konak meydanı / İzmir

Agave americana ( Çekildiği yer: Uzbaş Tarım Ürünleri  / Urla )

( Not: Bu yayın  son olarak  15. 09. 2019 tarihinde güncellenmiştir. )

2 yorum:

  1. Çok güzel bir yazı olmuş Kadir bey. Fotoğraflarda isim verdiğiniz için de ayrıca teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğenilmek güzel şey, insana yeni bir şeyler yazmak için şevk veriyor, çok teşekkür ederim. Blogumdaki fotoğrafların çok azı bana ait değil, onları da izin alarak, ismini yazarak yayınladım. Selamlar.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.